گروه بورس پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد؛ یکی از رویکردهای بازار اوراق بهادار تقویت نهادهای خودانتظام و توسعه مکانیزم خودتنظیم گری در بازار اوراق بهادار است که به اعتقاد صاحبنظران باید متناسب با رشد و نیاز سهامداران توسعه پیدا کند؛ با توسعه این نهادها بیشک خدماترسانی بهتری شکل گرفته و چالشهای هر صنفی اعم از سبدگردانها، تامین سرمایهها، مشاورههای سرمایهگذاری و... در مسیر مشخصی حل و رفع خواهد شد و به این واسطه امکان سواستفاده از موقعیتهای تصمیمگیری و اقدامات سلیقهای نیز به تناسب کاهش پیدا میکند؛ کما اینکه در کشورهای پیشرفته انجمنها به عنوان راههای نظاممند بررسی دغدغه نهادها تعریف شده است.
فردین آقابزرگی مدیرعامل سبدگردان نیکان و کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با زهرا فعله گری خبرنگار رادار اقتصاد اظهار کرد: مطابق ماده ۳۳ قانون بازار اوراق بهادار، به رسمیت شناختن فعالیت هر نهاد مالی در گروی کانون آن صنعت است. از آنجایی که محدودیتهایی در خصوص وجود و تاسیس انجمنها وجود داشت، بسیاری از نهادهای مالی همچون تامین سرمایهها، مشاورههای سرمایهگذاری، سبدگردانها و... در کانون کارگزاران و نهادهای سرمایه گذاری ایران عضو شدند و مطالبات خود را به آن واسطه مطرح میکردند اما نبود اتحادیه متمرکز و مختص به هر حوزه باعث شده تا دغدغه های اصلی فعالان صنعت بی پاسخ بماند.
آقابزرگی ادامه داد: در ترکیب اعضای هیات مدیره کانون های سرمایه گذاری تنها یک سبدگردان عضو است و مابقی اعضا مربوط به شرکتهای تامین سرمایه و سرمایه گذاری هایی همچون شستا، صبا تامین، مپنا، آرمان آتی و... میشود؛ نبود اتحادیه مشخص برای این صنعت مشکلات زیادی را به بار آورده است به همین منظور درخواست تشکیل اتحادیه مختص به سبدگردانها را داده ایم؛ مطابق قانون اگر ۱۱ نهاد مالی درخواست داشته باشند، تبدیل به یک مطالبه شده و جنبه قانونی پیدا می کند اما در حال حاضر با اینکه ۲۰ نهاد مالی نسبت به تشکیل چنین اتحادیه ای داشته اند، هنوز نتیجه نتیجهای قطعی و مشخصی حاصل نشده است.
مدیرعامل سبدگردان نیکان تشریح کرد: به منظور پیگیری این مطالبه به طور مستقیم به شورای عالی بورس به عنوان بالاترین رکن تصمیم گیر در بازار سرمایه درخواست کردیم و خواهان رشد تعداد چنین نهادهایی متناسب با رشد و وضعیت بازار سرمایه شده ایم. در حقیقت باید حد و رشد بازار با تعداد نهادهای خود انتظام مورد در بازار، تطبیق داده بشود چراکه در بازارهای کارا وجود چنین نهادهایی به تدوام رشد و پویایی بازارمالی کمک می کند.
کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: در بازارهای کارایی همانند بازار سرمایه نیویورک و یا سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی آمریکا (FINRA)، تمام کانون ها ادغام شده و متناسب با نیازهای موجود فعالیت می کنند اما در کشورمان بدون هیچ تَشَکلی، تشویق به ادغام در کانون نهادهای سرمایه گذاری می کنند که این موضوع آسیب های زیادی را در پی دارد. هر صنف و صنعتی مباحث تخصصی و دغدغههای مختص به خود دارد و صرفا با درنظرگیری اقدام مشترک مالی هر صنف نمی توان آنها را در یک نهاد دستهبندی و جایگذاری کنیم.
وی ضمن اشاره به اینکه اتحادیه ها موجب پیش روی و حل دغدغههای اصناف شده و نبود آنها مشکلات جدی در تصمیم گیری ها به وجود می آورد؛ گغت: در حال حاضر بیش از ۳۴۰ اتحادیه و اتاق مخصوص به هر صنفی در کشور وجود دارد اما در خصوص بازار سرمایه با وجود ماده ۳۳ قانون بازار سرمایه و عدم تطبیق آن با رشد و ابعاد بازار سهام، هنوز اتحادیه و تشکل خود انتظامی به وجود نیامده است.
مدیرعامل سبدگردان نیکان درمورد این پرسش خبرنگار مبنی بر اینکه نبود کانون و اتحادیه مشخصی برای سبدگردان ها، تاکنون چه آسیبهایی را به وجود آورده است؟ پاسخ داد: نبود کانون مشخصی به توسعه این صنف صدماتی وارد کرده است، اکنون ناعدالتی هایی وجود دارد که پاسخ مشخصی در خصوص آن داده نمی شود، به طور نمونه سبدگردانها با وجود داشتن کدهای عرضه اولیه (PRX)، مشمول برخی از عرضه اولیه ها نمی شوند چراکه طبق تعریف سازمان بورس، سرمایه گذاری غیر حرفه ای شناخته می شوند.
آقابزرگی با تاکید بر اینکه علی رغم تشویق به سرمایه گذاری غیرمستقیم، شرایط ایدهآلی را برای سبدگردانها به وجود نمی آوردند، بیان کرد: بر اساس تعریفهای مشخص شده، سرمایه گذاران حرفه ای را دارای حداقل ۵ میلیارد تومان دارایی، گردش مالی بیش از ۲ میلیارد در طی چندماه اخیر، گواهی نامه های سازمانی و ... می دانند اما اعضا و کارشناسان متخصص و یا مشتریان سبدگردان ها را به عنوان فرد غیرحرفه ای می شناسند و عرضه اولیه به آنها تخصیص پیدا نمی کند که همین موضوع به خودی خود آنها را با متضرر می کند.
وی ابراز کرد: سرمایه گذاری غیرمستقیم در تمامی کشورها ازجمله ایران مورد تاکید بوده اما علی رغم تمام این تشویقها، بستر مناسبی برای این مساله به وجود نیامده است. در حال حاضر ۱۱۷ سبدگردان و ۱۰۸ شرکت کارگزاری داریم و با وجود اینکه تعداد سبدگردانها بیشتر از کارگزاران است، دارای کانون کارگزاران هستیم اما کانون سبدگردان ها نداریم. انتظار می رفت در اصلاح قانون بازار سرمایه این مشکل برطرف بشود اما متاسفانه در آخرین تغییرات آن این موضوع اعمال نشده است.
مدیرعامل سبدگردان نیکان افزود: سازوکارهای اجرایی اجرایی احراز هویت حضوری و غیرحضوری و بسیاری از موارد دیگری که در فضای معاملات وجود دارد نیز با محدودیتهای غیر منطقی مواجه است که باید درخصوص حل و رفع آنها پاسخ داده بشود. دسترسی به هسته معاملات یکی از مطالبههای سبدگردانهاست، با وجود اینکه شرکت های سبدگردان به طور مستقیم برای مشتری و کدهای خود اقدام به خرید و فروش می کنند، دسترسی به هسته معاملات ندارند؛ در حقیقت دغدغه و موارد این چنینی میطلبد که یک کانون مشخصی با تمرکز بر جزئیات و مسائل مربوط به صنف، بررسی های لازم را انجام داده و نسبت به پیگیری و حل و رفع آن دغدغهها اقدام کند.
آقابزرگی تاکید کرد: راه اندازی کانون و صنف متمرکز بر صنف همانند کانون سبدگردانها، هیچ آسیب و ضرری را متوجه سازمان بورس نمی کند و به وجود آمدن چنین سازوکاری تنها به بررسی مسائل مربوط به صنعت و حل چالشها کمک می کند.
نظر شما