تحلیل موسسه فیچ از تاثیر بحران کرونا بر صنعت خودروسازی ایران

به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی رادار اقتصاد، موسسه فیچ در جدیدترین گزارش خود از صنعت خودروی ایران به بررسی چشم انداز ۱۰ ساله این صنعت پرداخته است.

رادار اقتصاد این گزارش که نقاط قوت و ضعف صنعت خودروسازی ایران و فرصت ها و تهدیدهای پیش رو را بررسی می کند را در چند قسمت مجزا منتشر می‌کند. قسمت دوم این گزارش را اینجا و قسمت سوم را اینجا ببینید.

در قسمت اول این گزارش برآورد کلی موسسه فیچ از وضعیت صنعت خودروسازی ایران و به طور ویژه تاثیر بحران کرونا بر این صنعت بررسی می شود.  

در این قسمت آمده که افت قیمت نفت می تواند روند نزول صنعت خودرو ایران را تشدید کند، چرا که دولت توان محدودی برای حمایت از این صنعت دارد و اگر قیمت نفت در محدوده ۳۰ تا ۵۰ دلار باقی بماند حمایت های دولت به طور کامل قطع خواهد شد.

در بخش اول گزارش آمده است:

موسسه اعتبارسنجی فیچ در گزارش خود از صنعت خودرو ایران معتقد است این صنعت در سال ۲۰۲۰ از دو سو تحت فشار قرار گرفته است. از یک سو قیمت نفت کاهش یافته است که این مسئله حمایت های مالی دولت از این صنعت را کاهش داده است. بر اساس پیش بینی فیچ چنانچه قیمت نفت در محدوده ۳۰ تا ۵۰ دلار باقی بماند، شاهد رشد منفی بیشتر در صنعت خودرو ایران خواهیم بود. این صنعت از جهت دیگر به خاطر شیوع ویروس کرونا تحت فشار است که این می تواند مانعی برای رشد فروش خودرو در سال ۲۰۲۰ باشد. در حالی که به دلیل ارزانی نفت و شیوع کرونا توان دولت، شرکت ها و مردم برای خرید کالاهای غیرضرور کمتر و کمتر می شود، فیچ انتظار دارد فروش خودرو در ایران طی امسال ۲۱.۱ درصد نسبت به سال قبل کاهش یابد.

نکات مهم

* افت اخیر قیمت نفت می تواند روند نزولی صنعت خودرو ایران را تشدید کند چرا که دولت پول کمتری دارد تا از این صنعت حمایت کند و اگر قیمت نفت در محدوده ۳۰ تا ۵۰ دلار باقی بماند حمایت های دولت از این صنعت به طور کامل قطع خواهد شد. این مسئله به همراه شیوع ویروس کرونا می تواند صنعت خودروسازی را دچار مشکلات جدی کند و تولید خودرو در سال ۲۰۲۰ را ۲۱.۱ درصد کاهش دهد.

* ما معتقدیم نرخ تورم و بیکاری طی سال های آینده همچنان صعودی خواهد بود و بنابراین مصرف کنندگان ایرانی تحت فشار فزاینده قرار خواهند داشت.

* صنعت خودرو ایران به دلیل تحریم های آمریکا با کمبود قطعات خودرو برای تکمیل خودروهای تولیدی مواجه است و به همین دلیل با افت تولید مواجه شده است. همچنین ما معتقدیم این صنعت به دلیل ایجاد اختلال در زنجیره تامین قطعات از چین در اثر شیوع کرونا با کاهش بیشتر تولید روبرو می شود. چین تقریبا تنها کشوری است که قطعات مورد نیاز صنعت خودرو ایران را تامین می کند.

* به عقیده ما تلاش دولت ایران برای قطع وابستگی به قطعات وارداتی و ساخت این قطعات در داخل نتیجه چندانی نخواهد داشت، چرا که از یک سو توان مالی دولت برای تحقق این هدف کم است و از سوی دیگر مصرف کننده ایرانی به طور سنتی اعتماد کافی  به کیفیت کالاهای ساخت داخل ندارد.

* انتظار داریم در سال ۲۰۲۱ با از میان رفتن شوک کرونا و رنگ باختن تحریم های آمریکا اقتصاد ایران به ثبات برسد که در نتیجه پتانسیل رشد خوبی برای صنعت خودرو این کشور فراهم خواهد شد.

 صنعت خودرو و ویروس کرونا

همه صنایع و اقتصادها در سطح جهان از شیوع ویروس کرونا آسیب دیده اند. آسیا، اروپا و آمریکای شمالی در حال حاضر بیشترین درگیری را با این ویروس دارند.

صنعت خودرو جهان، به ویژه با چالش های جدی از سوی کرونا مواجه شده است. این ویروس مصرف کنندگان را واداشته است تا بیشتر بر روی تامین کالاهای ضروری مورد نیاز خود تمرکز کنند. به عقیده ما فروش خودرو در جهان طی سال جاری ۹.۹ درصد کاهش خواهد یافت.

شیوع کرونا، علاوه بر کاهش تقاضای مصرف کننده، زنجیره های تولید و تامین قطعات خودرو را نیز مختل می کند. کارخانه های بسیاری برای مقابله با شیوع این ویروس به تعطیلی کشیده شده اند. در عین حال اگر ویروس کرونا در سال ۲۰۲۰ مهار شود انتظار داریم در سال ۲۰۲۱ صنعت خودروسازی جهان وارد رشد شود.

ویروس کرونا برای نخستین بار در ۱۹ فوریه ۲۰۲۰ در ایران گزارش شد و هنوز مهار نشده است. دولت ایران برای مقابله با این ویروس اقداماتی را انجام داد که از آن جمله، لغو پروازها، بستن مدارس و فروشگاه ها و بازارها و مکان های مذهبی بوده است. در پی این اقدامات شاخص مدیران خرید در مارس ۲۰۲۰ با افت ۳۰ درصدی نسبت به ماه قبل از آن مواجه شد.

صنعت خودرو ایران نیز که تحت فشار تحریم ها قرار داشت اکنون با مشکل دیگری روبرو شد. با تعطیلی کارخانه ها در چین، واردات قطعات خودرو از این کشور مختل شد که البته موقتی بود. تعطیلی های اجباری در داخل و کاهش قدرت خرید مردم نیز از جمله دیگر مشکلات بود. در نتیجه این مشکلات بود که ما پیش بینی خود از رشد صنعت خودرو ایران را بیش از پیش کاهش دادیم. ما پیش از شیوع کرونا پیش بینی کرده بودیم تولید صنعت خودرو ایران در سال ۲۰۲۰ بالغ بر ۷.۷ درصد کاهش یابد اما اکنون انتظار داریم این صنعت با افت تولید ۲۱.۱ درصدی در سال ۲۰۲۰ مواجه شود.

نقاط قوت

* ایران بزرگترین تولید کننده خودرو در خاورمیانه است.

* ایران طبقه متوسط بزرگ و رو به رشدی دارد و در نتیجه بازار پرتقاضا و خوبی برای صنعت خودرو به حساب می آید.

نقاط ضعف

* ایران پیش شرط های سختی برای فعالیت شرکت های خودروسازی خارجی در این کشور قرار می دهد که این مسئله انگیزه شرکت های خارجی برای سرمایه گذاری در این کشور را کاهش می دهد.

* صنعت خودرو ایران از مشکل تجهیزات فرسوده و تکنولوژی کهنه رنج می برد و برای حل این مشکل به دانش فنی و کمک سرمایه گذاران غربی نیاز دارد.

* خودروهای تولید داخل به دلیل نبود رقابت، دارای کیفیت پایین و قیمت بالا هستند.