گروه اقتصاد کلان پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، سالهاست بودجه عمرانی کشور آن بخش یتیم و بی کس و کار و مهجور ردیف بودجه هایی است که اسمی از آن برده می شود اما رسمی یا نام ونشانی از آن در اقتصاد ایران دیده نمی شود. کاهش بودجه عمرانی و زدن سر و ته بودجه عمرانی گویی به رسم غلطی از سوی دولت ها تبدیل شده که در دولت کنونی به شدت بودجه عمرانی ناکارآمد شده و کاهش یافته است. مهدی صادقی شاهدانی اقتصاددان و رییس دانشکده اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) در این گفت و گو چند موضوع را برای ما موشکافانه بررسی کرده است.
مهدی صادقی شاهدانی استاد اقتصاد و عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق در گفت و گو با رادار اقتصاد به اهمیت بودجه عمرانی پرداخت و گفت: به هر حال بودجه عمرانی یکی از اساسی ترین ردیف های بودجه ای کشور به شمار می رود که رقم و عدد آن و به کارگیری و استفاده درست از آن می تواند موجب توسعه زیر ساخت ها و توسعه ماشین آلات مورد نیاز بخش های مختلف اقتصادی از صنعت تا کشاورزی شود. از سوی دیگر برای تداوم کار دربخش های مختلف اقتصادی حتما باید بودجه عمرانی برای مبحثی چون توسعه زیر ساخت ها و تعمیر و تجهیز ماشین آلات مورد نیاز است. سرمایه فیزیکی مثل ماشین آلات و دستگاه های بخش های مختلفی که به اقتصاد حتی به سلامت و درمان مربوط می شود جزء سرمایه های کشور به شمار می رود که از آنها باید مراقبت کرد بخصوص در شرایط تحریمی و جنگ اقتصادی این مراقبت ها دو چندان می شود. امروز بخش مهمی از دستگاه ها و تجهیزات وزارت درمان نیاز به تعمیر دارد و باید تعویض شود، برخی قطعات فرسوده چه در دستگاه ها و ابزار و آلات پزشکی یا صنعتی باید تعویض یا تعمیر شوند همه این ها هزینه های واجبی است که باید در بودجه عمرانی لحاظ و پیش بینی شود.
وی افزود: به هر صورت وقتی می خواهیم خدمات بهداشتی و درمانی پایداری ارائه دهیم یا در بخش تولید و صنعت و کشاورزی همچنان به ارائه خدمات خود ادامه دهیم بودجه تملک، تعمیر و تجهیز باید به گونه ای باشد که به آن صنعت و حرفه اجازه ماندن روی پای خود را بدهد.
استاد اقتصاد با اشاره به شرایط جنگی کشور و عدم توقف تولید با ارائه بودجه تعمیر و تجهیز خاطر نشان کرد: بنابراین یک مسئله روشن و شفاف است در شرایط تحریم اقتصادی و جنگی که در آن به سر می بریم اگر به دنبال حفظ تولید ملی خود باشیم، نه اینکه ظرفیت جدیدی ایجاد شود بلکه تولید قبلی را نگه داریم باید روی تعمیر و تجهیز و بودجه عمرانی این موضوع تاکید شود. مثلاً ممکن است ۱۰ درصد کل بودجه کشور صرف تعمیر و تجهیز شود ، اگر ۱۰ درصد اشاره شده را به این موضوع اختصاص ندهیم حتما دستگاه ها و ماشین آلات ما مستهلک می شوند، لذا خدماتی که باید ارائه شود از این پس به خوبی ارائه نمی شود یا کاملا متوقف می شود. مثلا تعمیر جاده ها مساله بسیار مهمی است اگر در این زمینه قصوری رخ دهد ممکن است حتی به تصادف و مرگ انسان ها منتهی شود. از این رو برای کاهش ناهمواری و جلوگیری از افزایش خسارت های اقتصادی به مردم و کشور باید جاده احیا و بازسازی شود. مثلاً برآوردهای سال های گذشته نشان می دهد بین ۵ تا ۱۰ هزار میلیارد تومان صرف تعمیر و تجهیز جاده‌ها شده است تا همین جاده ها حفظ و نگهداری شود و وضعیت جاده ها از این خراب تر نشود.
مهدی صادقی استاد اقتصاد در این باره تصریح نمود: چون هدف ما در حال حاضر حفظ شرایط تولید گذشته است باید دولت و مجلس حتما نگاه ویژه ای به بودجه تعمیر و تجهیز دستگاه ها و زیر ساخت های کشور داشته باشند. هر زمان که بودجه تعمیر و تجهیز در اقتصاد فراموش شود بدانیم وآگاه باشیم که بودجه در سال آینده محقق نمی شود چرا که در صورت عدم تعمیر و تجهیز دستگاه ها نیروی اولیه و مواد اولیه هم نمی تواند کار خود را انجام دهد، پس بودجه تعمیر و تجهیز یک موضوع اساسی است اضافه بر این اگر می‌خواهیم تولید رشد کند باید سرمایه‌گذاری نیز داشته باشیم .
وی بیان داشت: به این معنا که باید جاده و راه جدید بسازیم. راه آهن و ناوگان جدید ایجاد کنیم، تحقق این ها منوط به افزایش بودجه است. در صورتی که دولت باز هم بودجه عمرانی را کاهش دهد اگر قرار بر ساخت مثلا هزار کیلومتر جاده بوده نمی توانیم این پروژه را به سامان برسانیم ، یعنی توسعه را به منطقه مورد نظر نرساندیم و خود به خود تولید ملی منتفی می شود. وقتی حمل و نقل جاده‌ای آنگونه که باید و شاید توسعه نیابد و حمل و نقل و باری که باید به نقاط مختلف کشور برود روی زمین باقی بماند قطعا نیازهای تولیدی و اقتصادی کشور برآورده نمی شود و این یعنی توقف تولید و عقب گرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق با اشاره به اهمیت بودجه عمرانی در اقتصاد کشور گفت: بودجه عمرانی مقوله بسیار مهمی در رشد اقتصادی به شمار می رود یعنی با بودجه عمرانی است که جامعه و اقتصاد رو به جلو حرکت می کند، اشتغال و رفاه افزایش می یابد. با بودجه عمرانی است که نیازهای افراد جامعه که جویای کار هستند برآورده می شود چرا که تامین مالی می شوند ودرآمدی برای خود کسب می کند بنابراین با بودجه عمرانی است که تولید به سمت جلو حرکت می کند. بودجه عمرانی هم ایجاد زیر ساخت می کند و هم اینکه به بخش خصوصی سیگنال می دهد تا بخش خصوصی سرمایه گذاری های مورد نیاز را انجام دهد. اگر بودجه عمرانی معطوف به ساخت راه و جاده نشود هیچ کارگاه تولیدی در منطقه مورد نظرپایه‌گذاری نمی‌شود، آب و برق و گازی به آن منطقه نمی رسد و منطقه محروم باقی می ماند و مهاجرت و مسائلی از این دست رخ می دهد بنابراین تصویب بودجه عمرانی نقش حیاتی در اقتصاد و تولید کشور به جا می گذارد.
وی دراین باره خاطر نشان کرد: نقش بودجه عمرانی دولت به مراتب بیشتر از سرمایه گذاریهای مردمی است، ضمن اینکه تامل بر تامین منابع بودجه عمرانی هم بسیار مهم و تخصصی است که باید بیش از گذشته به آن توجه شود. تا پیش از این تامین بودجه دولت با فروش نفت بود بنابراین باید به دنبال راهی برای برون رفت از نبود درآمدهای نفتی باشیم یا به عبارت دیگر باید به این مساله خوب فکر کنیم که نباید به فکر درآمدهای نفتی برای تامین بودجه دولت باشیم چرا که بازگشت به روش قدیمی تامین بودجه چالش های بسیاری برای ما ایجاد می کند. اگر راه های درستی مثل اخذ مالیات از ثروتمندان تعریف و دنبال شود قطعا بخش قابل توجهی از جریان تامین بودجه مالی و عمرانی تامین می شود .البته به هیچ وجه نباید بار فشار مالیاتی روی تولید بیفتد چرا که نتیجه عکس می دهد بلکه مجلس و دولت باید سراغ پایه‌های مالیاتی جدید از دهک های بالای درآمدی جامعه بروند؛ اینجا جایی است که دولت برای اخذ مالیات باید بر آن متمرکز شود تا آثار منفی اقتصادی از خود به جا نگذارد مثل مالیات بر دارایی ها ومالیات بر عایدی سرمایه و... قطعا دولت های ما در چهار دهه گذشته در موضوع مالیات راه را اشتباه رفته اند باید برای این موضوع فکری شود .
استاد اقتصاد در پایان با تاکید بر نقش بازار سرمایه در تامین بخشی از بودجه عمرانی کشور تاکید کرد: از سوی دیگر بازار سرمایه پتانسیل بسیار خوبی برای تامین مالی بسیاری از پروژه‌های عمرانی دارد، لذا شرایط بازار سرمایه برای تسهیلات دهی به پروژه های عمرانی باید فراهم شود یعنی بورس نقش بارز خود را در تامین مالی پروژه‌های عمرانی ایفا کند آن زمان باری از دوش دولت برداشته می شود که برای تحقق و پیشبرد طرح های عمرانی کشور خوب است.
نظر شما