"اوراق دولتی" شیره بازار سهام را مــی‌مــکــد / مسئولان تــنها نیمـــی از حقــایــق را مــی‌گویند/ نبود نقدینگی بازار سهام را نزولی می‌کند

گروه بورس پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد؛  مجید عشقی رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در ۲۴ آبان ماه گفته بود براساس کشش بازار سرمایه اقدام به عرضه اوراق دولتی می‌کنیم و خالص عددی که از بازار خارج می‌شود ۱۰ درصد است.  از این رو کارشناسان و فعالان بازار سهام به کرات این گفته رئیس سازمان بورس را رد کردند و در همین راستا دولت برای مدت کوتاهی فروش اوراق را متوقف کرد و این تنها همراهی دولت مردان در خصوص اعتراضات سهامداران زیان دیده بود اما کارشناسان اقتصادی بر این باورند که دولت برای تامین کسری بودجه راه دیگری بجز فروش اوراق ندارد و انتشار آن امری طبیعی بوده اما این موضوع باید "به شیوه صحیح" و "معقول" پیش برده شود و همواره تاکید بر حفظ تعادل میان بازارها داشتند که البته این درخواست به گوش مسئولان نرسید و با همان فرمان سابق تداوم یافت و با ادامه اعتراضات بورسی‌ها رئیس سازمان بورس در روز چهارشنبه مجددا منکر تاثیر انتشار اوراق در خروج نقدینگی از بازار سهام شد و آن را شایعه‌ای بی‌اساس خواند. در ادامه به بررسی این موضوع و عوامل اثرگذار در خروج پول پرداختیم.

حمید رضا جیهانی مدیر سرمایه‌گذاری و مدیریت دارایی شرکت سبدگردان فراز و تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با زهرا فعله گری خبرنگار رادار اقتصاد اظهار کرد: نقدینگی برای بازارهای مالی نقش خون برای یک موجود زنده را ایفا می‌کند. اگر نقدینگی و پول کافی در بازار سرمایه وجود نداشته باشد با معاملات بی رمقی در بازار مواجه می‌شویم و بازار به افت گرایش پیدا کند.

جیهانی تشریح کرد: بازار سرمایه از طریق ردوبدل سرمایه‌ها مدیریت شده و سودسازی می‌کند و زمانی که اتفاق و تصمیماتی همچون انتشار بی‌حساب کتاب اوراق، بزرگان بازار (market maker) را تهدید می‌کند، سرمایه‌ها و نقدینگی نیز تحت الشاع قرار گرفته و از بازار خارج می‌شود. بیش از ۸۰ درصد بازار تحت اختیار دولت است و متاسفانه بازیگر اصلی اقتصاد در عوض حمایت از بازار و هدایت نقدینگی به سوی آن، سیاست‌هایی را اتخاذ می‌کند که باعث خروج پول می‌شود.

مدیر سرمایه‌گذاری و مدیریت دارایی شرکت سبدگردان فراز بیان کرد: میزان انتشار اوراق متعادل نیست و شیره بازار سرمایه به واسطه اوراق مکیده می‌شود. دولت در عوض اینکه نقش حمایت‌گری از بازار سهام داشته باشد، خود باعث خروج سرمایه می‌شود و این در حالی است که  شرکت‌ها و کارخانه‌های بزرگ کشور در بازار سرمایه فعالیت دارند و با رونق بازار سهام، وجوه به طور مستقیم به صنعت و تولید منتقل خواهد شد.

وی در واکنش به سخنان رئیس سازمان بورس مبنی بر اینکه اثرپذیری زیاد بورس از اوراق دولتی، شایعه‌ای بی‌اساس است؛ گفت: سخنان مسئولان معمولا حاکی از نیمی از حقایق است و تمام حقیقت شفاف نمی‌شود. معاملاتی که اوراق بدهی انجام می‌شود معمولا به چند دسته تقسیم می‌شود؛ بخشی آن مربوط به افرادی هستند که از بازار خارج نمی‌شوند و دائما به خرید و فروش می‌پردازند و حجم زیادی را نیز به خود اختصاص می‌دهند اما این تمام ماجرا نیست و در این بین از مسئولان شنیده می‌شود که پولی از بازار خارج نشده و تمام بحث فروش اوراق به معامله‌گران مذکور منتهی می‌شود.

جیهانی ادامه داد: بخشی از خریداران اوراق، مربوط به شرکت‌ها و پیمان کارانی می‌شود که قبال فعالیت‌هایی که برای دولت انجام دادند، اوراق دریافت کرده‌اند که این افراد معمولا به دنبال دریافت حقوق و نقدینگی بوده و با کد بورسی خود و با احتساب نرخ موثر بازده تا سررسید مشخصی (YTM) اقدام به فروش کرده و پول خود را از این بازار خارج می‌کنند.

مدیر سرمایه‌گذاری و مدیریت دارایی شرکت سبدگردان فراز اضافه کرد: بخش دیگری از اوراق مربوط به جایگزینی قراردادهایی با سررسید دورتر (rollover) می‌شود. از آنجایی که دولت با کسری بودجه و منابع مواجه بوده، برای تامین نقدینگی اوراقی که در دولت قبلی فروخته شده و سررسید آنها فرا رسیده، ناچار به انتشار اوراقی جدید است.

وی تصریح کرد: تمامی این موارد باعث فشار زیادی به نقدینگی می‌شود و بازار سهام که از سال گذشته تاکنون روند نزولی را طی کرده با شرایط وخیمی رو به رو می‌شود. تفاوت چندانی در نحوه سرمایه گذاری در بازارهای سرمایه، بانک و بدهی وجود ندارد. افرادی که اوراق خریداری می‌کنند، تحلیلی بر سودآوری آن دارند.

جیهانی گفت: در هفته‌های گذشته دولت حدود ۱۰ همت (هزار میلیارد تومان) اوراق متتشر کرده است اما با توجه به ارزش بازارها و شدت تورم با وجود تمام اجبارهایی که برای بخش عمده‌ای از خریداران آن وجود دارد، بازهم تمایل چندانی به آن نشان داده نشد. اکنون حدود ۷.۵ همت اوراق فروخته شده و با تمام اقدامات دستوری بازهم دولت به نتیجه مدنظر خود دست پیدا نکرده است اما بازار سرمایه ظرفیت بسیاری برای تامین مالی دارد و اگر دولت خواهان ایجاد مسیری صحیح و بدون آسیب به دیگر بازارهاست باید رفتاری معقول و مطابق اصول انجام دهند. با تصمیم‌گیری‌های شتاب زده و بدون تحلیل تنها ریسک سرمایه گذاران و ترس سهامداران را افزایش می‌دهند.