گروه کشاورزی پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، بحران خشکسالی یکی از معضلات بزرگ نظام اقتصادی و اجتماعی ایران است که عدم مدیریت مطلوب این موضوع و حرکت شتابان برای اعمال تغییرات و محدودیتهای بازدارنده ای که مانع هدر رفت آب در بخش های مختلف شود، آینده ای تاریک را برای اقتصاد و زندگی مردم ایجاد خواهد کرد. رادار اقتصاد در گفت و گو با دکترای کشاورزی و رئیس اسبق کمیسیون کشاورزی مجلس درباره راهکارهای جلوگیری از بحران بی آبی سخن گفته است.
علی محمد شاعری در گفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص هشدارهای لازم برای بحران بی آبی کشور و استاندارهایی که در این زمینه برای جلوگیری از بحران های پیش رو باید رعایت شود، گفت: ایران در منطقه و جغرافیایی خشک و نیمه خشک قرار گرفته، یعنی در یک کمربند بیابانی واقع شده است. متاسفانه به دلایل بسیاری که بخشی از آن مدیریت محیط زیست است، با گذشت زمان شاهد افزایش روند خشکسالی به خاطر پدیده تغییر اقلیمی هستیم.
وی در ادامه خاطر نشان کرد: بحران خشکسالی فقط در بخش کشاورزی یا مصارف خانگی تاثیرات منفی ندارد، بلکه در بخش های مختلف حتی تولید و بهداشت و صنعت نیز مانند سایر بخش ها بحران های بزرگی ایجاد می کند، از این نظر برای برون رفت هر چه سریعتر از وضعیت چالشی امروز و آینده باید آبیاری سنتی در بخش کشاورزی را به سامانه های نوین آبیاری تغییر دهیم.
شاعری در ادامه خاطر نشان کرد: با اینکه برای تحقق این موضوع چند سالی است روی این مساله کارهایی صورت گرفته اما سرعت کار بسیار کند است، یعنی باید با سرعت بیشتری سامانه های نوین آبیاری باید جایگزین شیوه های آبیاری سنتی شود چرا که بخش کشاورزی حدود ۹۰ درصد آب ایران را مصرف می کند.
رئیس اسبق کمیسیون کشاورزی مجلس درخصوص افزایش سهم آب در بخش کشاورزی گفت: علت بالا بودن سهم مصرف آب در بخش کشاورزی شیوه های آبیاری و تامین آب سنتی و قدیمی است که بعضا اکثر آنها فرسوده شده اند. بی تردید راه حل اساسی برای برون رفت از چالش کم آبی در ایران، مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی است.
وی در خصوص راهکارهای بخش صنعتی و خانگی برای جلوگیری از بی آبی گفت: راه حل دیگری که دربخش صنعت و در مصارف آب در بخش خانگی می تواند مطرح شود نوسازی شبکه های آبرسانی است. حدود ۳۰ درصد آب های کشور در مسیر توزیع و انتقال آب به علت فرسوده بودن شبکه های آبرسانی هدر می روند، لازم است وزارت نیرو با سرعت عمل بیشتری اقدامات لازم را دراین خصوص به عمل بیاورد، ضمن اینکه وزارت جهاد و کشاورزی نیز باید درتوسعه سامانه های نوین آبیاری در بخش کشاورزی اقدام کند.
علی محمد شاعری خاطر نشان کرد: راهکار برون رفت از بحران کم آبی در کشور، بازچرخانی و تصفیه فاضلاب های شهری و روستایی است. در ایران در حال حاضر ۲۵ درصد فاضلاب های شهری بازچرخانی می شوند، اما حدود ۷۵درصد فاضلاب های ایران متاسفانه تصفیه نمی شوند و محیط زیست را آلوده و همچنین منابع آبی کشور را هدر می دهند. یکی از راه حل های اساسی در موضوع حل مشکل بی آبی، استفاده از آبهای غیر متعارف است در این خصوص هم کارهایی از ده سال قبل تا کنون صورت گفته و نتیجه خوبی داشته منتهی باید سرعت کار بالا برود.
وی در ادامه توضیح داد: استفاده از آب دریای عمان و خلیج فارس، شیرین سازی و انتقال به واحدهای صنعتی ومعدنی و بخش کشاورزی نیز از دهه نود آغاز شده و همچنان ادامه دارد تا بخشی از آب مورد نیاز شرب و صنعتی خراسان جنوبی، رضوی، کرمان، یزد، هرمزگان و اصفهان کلید زده شود، تحقق این موضوع منوط به تخصیص منابع مالی و اعتبارت لازم است تا ما نیز همانند کشورهای عربی که سالانه بخش زیادی از آب شرب مورد نیاز خود را در بخش شرب کشاورزی و صنعت که از آب خلیج فارس و دریای عمان تامین می کنند سهم لازم خود را برداشت کنیم.
علی محمد شاعری کارشناس کشاورزی و آب در ادامه در خصوص مدیریت مصرف در بخش خانگی نیز توضیح داد: مدیریت مصرف آب از سوی مردم و شهروندان نیز راه حل دیگری است که باید در دستور کار قرار بگیرد. در حالی که ایران در منطقه خشک و نیمه خشکی قرار گرفته اما سرانه مصرف آب بسیار بالایی دارد. به کار گرفتن فناوریهای نوین و آموزش مردم برای کاهش مصرف سرانه آب نیز می تواند در عبور ما از بحران خشکسالی در آینده جلوگیری کند. به این معنا که مصرف آب در ایران باید اقتصادی شود کسانی که بیش از الگوی مصرف آب مصرف می کنند می بایست بیشتر از دیگران آب بهای مصرفی را بپردازند این هم می تواند یک راهکار مناسب باشد تا مردم احساس نکنند آب یک منبع نامحدود است.
وی در این باره تصریح کرد: یکی از مسائلی که درباره آن باید رسانه ها به شدت کار کنند تغییر دیدگاه مردم نسبت به آب، هوا، خاک و محیط زیست است، چرا که مردم فکر می کنند این منابع محدودیتی ندارند. به بیان بهتر باید روی اندیشه و تفکر مردم کار شود که کشور به شکل جدی با کمبود آب رو به روست ودر منابع آبی به شدت محدودیت داریم. مردم باید متوجه این موضوع مهم باشند که میزان توسعه یافتگی کشورها با دسترسی آنها به میزان آب ارتباط زیادی دارد. یعنی در آینده هر قدمی که در بخش های مختلف اعم از صنعت، معدن، کشاورزی و محیط زیست، بهداشت و سلامت مردم برداریم وابسته به میزان آبی است که در کشور وجود دارد. با توجه به اینکه خشکسالی در حال افزایش است همه مردم باید با عزم جدی و با کمک دولت با استفاده از فناوری های نوین و مدیریت مصرف و رویکردهای نوین وبرنامه ریزی جامع به سمت مقابله با خشکسالی و سازگاری کشور با پدیده تغییر اقلیم را مد نظر قرار دهند.
علی محمد شاعری در ادامه بحث خاطر نشان کرد: متاسفانه علی رغم تصویب الگوی کشت در برنامه ششم، همچنان الگوی کشت کشور متناسب با شرایط اقلیمی و آب و هوایی کشور تنظیم نشده است. بسیاری از محصولات کشاورزی ما که محصولات آب بر هستند در مناطقی کشت می شوند که در آن مناطق با پدیده خشکسالی رو به رو هستیم، مثل کشت برنج و هندوانه و محصولاتی نظیر این که باید وزارت جهاد و کشاورزی با برنامه ریزی درست دربخش الگوی کشت و با استفاده از فناوری های نوین و توسعه کشت گلخانه ای مدیریت مصرف آب را متناسب با شرایط خشکسالی تنظیم کند، اما در این خصوص تا کنون متاسفانه الگوی کشت عملیاتی نشده حتما بایستی آمایش سرزمین را عملیاتی کنیم و براساس آمایش سرزمین الگوی کشت را پیاده سازی کنیم. اگر الگوی کشت را براساس آمایش سرزمین پیاده سازی کنیم درآن صورت جانمایی محصولات کشاورزی متناسب با منابع آبی شکل خواهد گرفت و در بلند مدت مشکل کم آبی بخش زیادی حل خواهد شد.
نظر شما