گروه اقتصاد کلان پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، به نظر می رسد بازار سرمایه برای بانک مرکزی یک دغدغه مهم شده، در حالی که سیاست های بانکی و نظام بانکی کشور مشکلات وچالش های زیادی دارد که انتظار می رود رئیس بانک مرکزی برای حل آنها وقت بگذارد وراهکارهای درست پیشنهاد بدهد،عبدالناصر همتی در یادداشتی اینستاگرامی خود جلسات دولت و مجلس درباره بورس را توضیح داده و به چند نکته اشاره کرده که در ستادهماهنگی اقتصادی دولت ودرحضور رئیس محترم جمهور و دیگر جلسه ای در مجلس شورای اسلامی درحضور رئیس محترم مجلس، اراده ها برتحقق برخی طرح های پیشنهادی قرار گرفته که به نظر مسوولین خروجی آن حمایت از بازارسرمایه و اعتماد افزایی سهامداران است که از جمله آنها می توان به مجاز بودن بانکها در اعطای تسهیلات به کارگزاری ها و شرکتهای سرمایه گذاری ، پیشنهاد مستثنی شدن بانکها ازقانون رفع موانع تولید در خرید سهام بورسی غیر مدیریتی ، فروش ۲۰۰ میلیون دلار از منابع صندوق توسعه ملی و پرداخت معادل ریالی آن به صندوق تثبیت سهام و نیز اصلاح نرخ تسعیر دارایی های ارزی بانکها اشاره کرد که بانک مرکزی با آنها موافقت کرده است.رادار اقتصاد محورهای اشاره شده و اینکه اصولا بانک مرکزی می تواند دراین حوزه ها ورود کند را با کامران ندری اقتصاد دان و کارشناس وپژوهشگر بانکی وعضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق مطرح کرده، جمع بندی آن در ادامه آمده است.
آیا بانک مرکزی وظایف قانونی و کارکردی برای حفاظت از بازار سرمایه دارد؟آیا اساسا در جهان بانک های مرکزی خود را درگیر سیاست گذاری بازار سرمایه می کنند؟
مهمترین وظیفه بانک مرکزی در همه کشورهای جهان، کنترل و مهار تورم است در قوانین برخی از بانک های مرکزی تصریح شده که وظیفه اصلی بانک مرکزی کنترل تورم است، اگر این موضوع تزاحمی با تثبیت تولید نداشته باشد،ضمن اینکه هدف دوم برای بانک مرکزی تثبت تورم است یعنی اگر در اقتصاد رکودی وجود دارد و میزان تقاضا دراقتصاد کمتر از ظرفیت تولید در اقتصاد است ،چنانچه این موضوع منجر به افزایش تورم نشود، بانک مرکزی می تواند در جهت تسریع تولید هم عمل کند، برخی از قوانین این موضورع را بیان می کنند، در صورتی که لطمه ای به هدف کنترل تورم نزند بانک های مرکزی می توانند به ثبات اقتصاد کمک کنند، ضمن اینکه ثبات مالی هم مهم است، یعنی در وهله اول بانک مرکزی، درزمینه ثبات مالی باید ثبات بانکی را مد نظر قرار دهد. به عبارت دیگر بانک مرکزی باید دقت کند که سیاست هایی که اتخاذ می کند برای بانک ها مشکل آفرین نباشد یا باز هم تاکید می کنم لطمه ای به تورم نزند، یعنی موجب افزایش تورم نشود، یکی دیگر از وظایف بانک مرکزی می تواند کمک به بانکهایی که با مشکل مواجه شدند، باشد اما به شرطی که موجب افزایش تورم نشود، لذا حمایت از بازار سرمایه می تواند جزء اهداف بانک مرکزی باشد، اما این هدف قطعا در اولویت های پایین قرار می گیرد. بعد از اینکه بانک مرکزی در کنترل تورم بتواند توفیقی به دست بیاورد و بتواند در تثبیت تولید موفق شود و مشکلات بانک های تحت نظارت بانک مرکزی رفع گردد، در مراحل بعدی اگر حمایت از بازار سرمایه با اهداف مهمتر برای بانک مرکزی ناسازگاری نداشته باشد، بانک مرکزی می تواند بازار سرمایه رانیز مورد حمایت قرار دهد، اما در شرایط کنونی که اقتصاد ما با تورم بالایی رو به رو است و بانک مرکزی در اصلی ترین وظیفه خود یعنی کنترل و کاهش تورم، توفیقی نداشته، با توجه به نرخ تورم نقطه به نقطه ای که نزدیک به ۵۰ درصد رسیده ونرخ تورم میانگین که نزدیک ۳۹ درصد است، این موضوع نشان می دهد وظیفه حرفه ای و اصلی بانک مرکزی در شرایط کنونی کنترل ومهار تورم است،؛ ضمن اینکه بعضی از بسته ها و پیشنهادات حمایتی از بورس آثار تورمی بسیار شدیدی دارد و می تواند نرخ تورم را افزایش دهد. افزایش نرخ تورم قطعا معیشت همه ی مردم به ویژه اقشار ودهک های آسیب پذیر جامعه را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد و مضیقه های زندگی آنها را افزایش می دهد.
وظیفه بانک مرکزی حفظ ارزش پول ملی و کنترل تورم است، آیا تخصیص ۲۰۰ میلیون دلار از صندوق ذخیره ارزی و تبدیل آن به ریال به طور غیر مستقیمی به افزایش پایه پولی و تورم نمی انجامد؟
قطعا موثر است. بانک مرکزی هم به کرات به این موضوع اشاره کرده، خود آقای دکتر همتی در مصاحبه ها و پست های اینستاگرامی این موضوع را مد نظر قرار داده اند که تبدیل ذخایر صندوق توسعه ملی به ریال توسط بانک مرکزی با توجه به اینکه امکان عقیم سازی وجود ندارد، چون ذخایر ارزی صندوق قابل دسترس نیستند و بانک مرکزی نمی تواند این ارزها را در بازار بفروشد، این موضوع قطعا منجر به افزایش پایه پولی یا چاپ پول پرقدرت منتهی می شود که آثار تورمی خود را در اقتصاد به جا می گذارد.
مستثنی کردن بانک های کشور از قانون رفع موانع تولید واجازه دادن به آنها برای خرید سهام عملا گسترش بنگاه داری بانک ها را به دنبال دارد، چرا رئیس کل بانک مرکزی به این صراحت با بنگاه داری بانکها که از نظر قانونی و علم اقتصاد، امری مذموم است همکاری می کند؟
این موضوع به دلیل فشارهای بازار سرمایه است؛ چرا که بازار سرمایه فشار زیادی به بانک مرکزی وارد می کند، ضمن اینکه بورسی ها فقط دراین حوزه بانک مرکزی را تحت فشار قرار نداده، بلکه درباره نرخ بهره بانکی، تبدیل به ریال کردن ذخایر غیر قابل استفاده صندوق توسعه ملی بانک مرکزی را تحت فشار قرار داده است. شما دراین سوال به نکته درستی اشاره کردید چرا که بنگاه داری بانک ها می تواند وضعیت ناترازی بانکها را بدتر کند، چون سهام داری یک فعالیت پر ریسک است و بانکها نباید وارد این فعالیت های پرریسک شوند ،مگر با منابع خود که منابعی ندارند، به همین خاطر ورود بانک ها به سهام داری که یک فعالیت پرریسک است مطلوب نیست و منجر به وخیم تر شدن وضعیت ناترازی دربانکهای کشور می شود. شنیده ها حاکی از آن است که گفته شده بانکها می توانند این کار را انجام دهند، اما بانکهایی می توانند به این فعالیت ورود کنند که نسبت سرمایه قابل توجهی داشته باشند و سرمایه کافی برای ورود به فعالیت های پرریسک را داشته باشند، اما درحال حاضراین موضوع به نفع و صلاح بانکها نیست که وارد این فعالیت های بازار سرمایه شوند، چون بانک ها از ریزش سهام متضرر می شوند، آن زمان بانک ها نمی توانند پاسخگوی سپرده گذاران باشند، ضمن اینکه در فقدان منابع مالی لازم، بانک ها چگونه می خواهند بدهی های خود را به سپرده گذاران پرداخت کنند، وقتی که قیمت سهام به یک باره ریزش پیدا کند و کاهش بیابد، عواقب نامطلوب وارد کردن بانک ها به حوزه های پرخطر اقتصاد را تحت تاثیرات منفی قرار می دهد. اینکه بانک مرکزی در این موضوع مهم مسامحه می کند به دلیل فشار سنگین بازار سرمایه است؛ چون بازار سرمایه به دلیل ندانم کاری هایی که درسال گذشته اتفاق افتاده در حال حاضر تلاش می کند تا به هر ریسمانی متوسل شود تا از وضعیت کنونی خود خارج شود، لذا بانک مرکزی را تحت فشار شدید قرار داده در حالی که مشکل بازار سرمایه به این زودی ها و با این سیاست گذاری ها حل نمی شود، ضمن اینکه می تواند باعث تشدید ناترازی بانکی و افزایش آثار تورمی شود.
نظر شما