گروه اقتصاد کلام پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد، مرتضی افقه اقتصاد دان و عضو هیئت علمی دانشگاه اهواز در گفت و گو با رادار اقتصاد در خصوص چرایی رشد نقدینگی و درنوردیدن رقم های بالایی در رشد نقدینگی کشور گفت: وقتی اخبار موثق حجم نقدینگی را تا پایان آبان ماه سال جاری ۵۸۰۶ هزار میلیارد تومان اعلام می کنند که در مقایسه با اسفند سال گذشته ۲۰.۲ درصد رشد داشته است اما در مقایسه با آبان سال جاری و سال قبل نزدیک به ۳۴.۵ درصد رشد داشته است به این معناست که دولت نتوانسته مهمترین وعده خود یعنی رشد نقدینگی را کنترل کند. مساله مهم این است که در یک اقتصاد پویا با تولید جهش یافته نقدینگی به خودی خود نه تنها بد نیست بلکه موتور محرک تولید بیشتر است اما در اقتصادی شبیه به ایران بالا رفتن حجم نقدینگی حامل خبرهای منفی برای معیشت مردم و تولید کشور است.
وی در این باره افزود: در اقتصاد ایران که تولید از دست رفته بالا رفتن حجم نقدینگی به زیان اقتصاد است چرا که سرعت رشد نقدینگی بیشتر از سرعت رشد تولید است. رشد نقدینگی زمانی مطلوب است که تولید در مسیر جهش باشد و اقتصاد در وضعیت رکود به سر نبرد در حالی که در اقتصاد ایران هم تورم داریم و هم رکود تورمی.
مرتضی افقه استاد و تحلیلگر اقتصاد خاطر نشان کرد: خط قرمز ادعایی دولت آقای رئیسی کنترل نقدینگی بود. افزایش حجم نقدینگی بعد از یک سال و نیم روی کار بودن دولت جدید به معنای افزایش ناکامی و عدم موفقیت دولت در تحقق وعده های داده شده به مردم است. قطع به یقین بخشی از ناکارآمدی دولت را باید به ساختارهای اقتصادی کشور که نقدینگی زا هستند ارتباط داد.
مرتضی افقه در خصوص چرایی نقدینگی زایی ساختارهای اقتصادی کشور توضیح داد و گفت: کسری بودجه یگانه عامل رشد نقدینگی کشور است. با این تعریف می توان تصریح کرد بخش قابل توجهی از افزایش نقدینگی مربوط به خود دولت است، چرا که دولت برای تامین هزینه های افزایش یافته خود در حالی که دچار کسری بودجه است به صورت مستقیم یا غیر مستقیم از بانک مرکزی یا نظام بانکی کشور استقراض می کند و نقدینگی را افزایش می دهد.
وی در این باره خاطر نشان کرد: به این دلیل دولت بعد از گذشت یک سال و نیم گذشته که مدیریت اقتصاد کشور را در دست داشته موفق به کنترل نقدینگی نشده چرا که تمایل یا اراده ای برای کاهش هزینه های خود ندارد، بخصوص هزینه های جاری یا نمی تواند یا به دلیل تبعاتی که ممکن است در پی کاهش هزینه ها دولت را تحت فشار قرار دهد در حال حاضر وارد این مقوله نشده است.
استاد اقتصاد توضیح داد: علی رغم اینکه دولتمردان ادعا می کنند برای جلوگیری از افزایش نقدینگی از بانک مرکزی وام نمی گیرند و قرض نمی کنند اما به دلیل معیوب بودن چرخه اقتصاد کشور به دلیل کسری بودجه شرکت های دولتی یا خود دولت از بانکهای مختلف قرض می کنند و در چرخه بعدی بانکها برای وام گرفتن به سراغ بانک مرکزی می روند به این معنا که دولت عملا به صورت غیر مستقیم زمینه افزایش نقدینگی را ایجاد کرده است.
استاد اقتصاد تبعات افزایش حجم نقدینگی را خاطر نشان کرد و گفت: افزایش نقدینگی زمینه ساز افزایش نرخ تورم است. وقتی سرعت نقدینگی بیشتر از رشد تولید باشد تورم دامن اقتصاد را می گیرد یا اینکه تورم موجود کاهش نمی یابد و فشار معیشتی بیشتری بر مردم تحمیل می شود.به بیان بهتر، حجم نقدینگی بالا پیامی غیر از افزایش شتابان تورم ندارد.
مرتضی افقه در پایان گفت و گو درخصوص چرایی ناتوانی دولت در کنترل نقدینگی و تورم گفت: علی رغم اینکه دولت آقای رئیسی یک سال و نیم است ادعا می کند که هدفی جز کاهش نرخ تورم و عدم گره زدن معیشت مردم به تحریم ها را ندارد اما به دلیل عدم رفع تحریم ها، عدم فروش نفت و از بین رفتن تبادلات اقتصادی و تجارت خارجی با دنیا دولت قادر به کنترل نرخ ارز و تورم نیست. ضمن اینکه به دلیل پیشی گرفتن نرخ تورم دولت حتی ابزار عرضه و فروش اوراق بدهی و قرضه به مردم را از دست داده است به همین دولت مرتب ناچار می شود به جای درآمدهای نفتی ایجاد نشده به دلیل وجود تحریم به سراغ بانک مرکزی برود. مساله مهم این است که با وجود تحریم ها دولت عملا قادر به کنترل نرخ تورم نیست لذا سایه تورم های وحشتناک تری برای سال آینده براقتصاد ایران افتاده است.
نظر شما